Ubuntu 24.04’e (Noble Numbat) Docker Nasıl Kurulur?

64

Docker, modern uygulama geliştirme ve dağıtım süreçlerini kökten değiştiren bir teknolojidir. Uygulamaları konteyner adı verilen izole ortamlarda paketleyip çalıştırarak, geliştirme, test ve üretim aşamalarında tutarlılık sağlar. Bu yazıda, Ubuntu 24.04 LTS üzerinde Docker kurulumunu farklı yöntemlerle nasıl gerçekleştireceğinizi adım adım anlatacağız. Her yöntem, farklı kullanıcı ihtiyaçlarına yönelik avantajlar sunmaktadır.

Günümüz yazılım dünyasında, uygulamaların farklı ortamlarda sorunsuz çalışması kritik bir öneme sahiptir. Geliştiriciler, test ekipleri ve sistem yöneticileri için bu sürecin en önemli aşamalarından biri uygulamaların taşınabilirliğini ve tutarlılığını sağlamaktır. İşte bu noktada Docker devreye giriyor. Docker, uygulamaları izole konteynerlerde çalıştırarak, tüm bağımlılıklarıyla birlikte paketlenmelerini sağlıyor. Böylece uygulama, hangi ortamda çalıştırılırsa çalıştırılsın aynı davranışı sergilemektedir.

Ubuntu 24.04 LTS, modern çekirdek desteği ve güncel paketleriyle Docker’ın ihtiyaç duyduğu gereksinimleri karşılamaktadır. Bu yazıda, Ubuntu 24.04 üzerinde Docker kurulumunu üç farklı yöntemle ele alacağız. İster hızlı bir kurulum yapmak isteyin, ister en güncel Docker sürümüne sahip olmak isteyin, seçenekler arasında size uygun olanı seçebilirsiniz.

Docker Nedir? Avantajları ve Kullanım Alanları

Docker, konteyner tabanlı sanallaştırma teknolojisi sayesinde, uygulamaların tüm bağımlılıklarıyla birlikte paketlenmesine olanak tanır. Peki Docker’ı bu kadar popüler yapan ne? İşte Docker’ın başlıca avantajları:

• Taşınabilirlik: Docker konteynerleri, farklı işletim sistemleri ve altyapılar arasında sorunsuz bir şekilde taşınabilir. Geliştirme ortamınızda çalışan bir konteyner, üretim ortamında da aynı şekilde çalışır.
• Kaynak Verimliliği: Sanal makinelerden farklı olarak, konteynerler sadece gerekli bileşenleri içerdiği için daha az kaynak kullanır.
• Kolay Ölçeklenebilirlik: Uygulamaları konteynerlere bölmek, gerektiğinde hızlı bir şekilde yeni konteynerler başlatmanıza olanak tanır.
• Geliştirilmiş İzolasyon: Uygulama bağımlılıklarının birbirine karışmasını önler, böylece uygulamalarınız daha güvenli bir şekilde çalışır.
• Hızlı Dağıtım: Docker imajları sayesinde uygulamaların dağıtımı oldukça hızlı ve tekrarlanabilir hale gelir.

Docker, mikroservis mimarileri, CI/CD (Continuous Integration/Continuous Deployment) süreçleri ve bulut tabanlı uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Geliştiriciler, Docker sayesinde her ortamda aynı çalışmayı garantileyen bir platforma sahip olurken, sistem yöneticileri de altyapı yönetiminde büyük esneklik kazanır.

Ön Gereksinimler

Docker kurulumuna geçmeden önce, Ubuntu 24.04 sisteminizin aşağıdaki ön koşulları karşıladığından emin olmalısınız:

1. 64-bit Ubuntu: Docker, 64-bit işletim sistemlerinde çalışmaktadır. Ubuntu 24.04 LTS bu gereksinimi karşılamaktadır.
2. Güncel Sistem: Aşağıdaki komutları çalıştırarak sisteminizi güncellemeniz önemlidir: bashKopyala

sudo apt update && sudo apt upgrade -y

1. Sudo Yetkilerine Sahip Kullanıcı: Docker kurulumu ve yönetimi için root erişimi gerekebilir. Sudo yetkileri olan bir kullanıcı ile çalışmanız önerilir.

Bu gereksinimlerin sağlanması, Docker’ın doğru ve sorunsuz bir şekilde kurulmasını sağlayacaktır.

Yöntem 1: Ubuntu’nun Varsayılan Depolarından Kurulum

En hızlı kurulum yöntemlerinden biri, Ubuntu’nun varsayılan depolarından Docker paketini yüklemektir. Ancak, bu yöntem Docker’ın en güncel sürümünü sunmayabilir. Adım adım süreci inceleyelim:

Adım 1: Docker Kurulumunun Başlatılması

Terminali açarak aşağıdaki komutu çalıştırın:

sudo apt install -y docker.io

Bu komut, Docker’ın temel bileşenlerini Ubuntu’nun resmi deposundan indirir ve kurulumunu gerçekleştirir.

Adım 2: Docker Servisinin Başlatılması ve Sisteme Entegre Edilmesi

Kurulum tamamlandıktan sonra, Docker servisini başlatmak ve sistem açılışında otomatik çalıştırmak için şu komutları kullanın:

sudo systemctl start docker
sudo systemctl enable docker

Bu adım, Docker servisinin anında çalışmaya başlamasını ve sistem her açıldığında otomatik olarak yüklenmesini sağlar.

Adım 3: Kurulum Doğrulaması

Docker’ın doğru kurulduğunu doğrulamak için “hello-world” imajını çalıştırabilirsiniz:

sudo docker run hello-world

Komutu çalıştırdığınızda “Hello from Docker!” mesajını almanız, kurulumun başarılı olduğunu gösterir.

Avantajları:

• Hızlı ve basit kurulum süreci.
• Ek yapılandırma gerektirmeden hemen çalışmaya başlama imkanı.

Dezavantajları:

• Docker’ın en güncel sürümü olmayabilir.
• Bazı gelişmiş özelliklerin desteği sınırlı olabilir.

Yöntem 2: Resmi Docker Deposunu Kullanarak Kurulum (Önerilen)

Docker’ın en güncel özelliklerinden yararlanmak istiyorsanız, resmi Docker deposunu kullanarak kurulum yapmanız önerilir. Bu yöntem, Docker’ın güncel sürümüne erişim sağlar ve daha esnek bir yapı sunar.

Adım 1: Eski Docker Sürümlerinin Kaldırılması

Önce, sisteminizde mevcut olan eski Docker sürümlerini kaldırmak faydalı olacaktır:

sudo apt remove -y docker docker-engine docker.io containerd runc

Bu adım, çakışabilecek paketlerin temizlenmesini sağlar.

Adım 2: Gerekli Bağımlılıkların Kurulması

Resmi Docker deposunu ekleyebilmek için bazı paketlere ihtiyaç vardır:

sudo apt install -y apt-transport-https ca-certificates curl gnupg lsb-release

Bu paketler, HTTPS üzerinden güvenli paket indirmesi ve depo ekleme işlemleri için gereklidir.

Adım 3: Docker’ın Resmi GPG Anahtarının Eklenmesi

Güvenlik açısından, Docker paketlerinin imzalarının doğrulanması önemlidir. Aşağıdaki komut ile resmi GPG anahtarını ekleyin:

curl -fsSL https://download.docker.com/linux/ubuntu/gpg | sudo gpg --dearmor -o /usr/share/keyrings/docker-archive-keyring.gpg

Bu işlem, depodan indirilen paketlerin doğruluğunu garanti eder.

Adım 4: Docker Deposunun Eklenmesi

Resmi Docker deposunu sisteminize eklemek için aşağıdaki komutu kullanın:

echo \
  "deb [arch=$(dpkg --print-architecture) signed-by=/usr/share/keyrings/docker-archive-keyring.gpg] \
  https://download.docker.com/linux/ubuntu \
  $(lsb_release -cs) stable" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/docker.list > /dev/null

Bu komut, Docker paketlerini Ubuntu’nun depoları arasında listeler ve güncel Docker sürümüne erişim sağlar.

Adım 5: Paket Veritabanının Güncellenmesi

Depo eklendikten sonra, paket veritabanınızı güncelleyin:

sudo apt update

Bu sayede, sisteminiz yeni eklenen depodan en güncel paket bilgilerini alacaktır.

Adım 6: Docker Engine’in Kurulumu

Son olarak, Docker’ın gerekli bileşenlerini yükleyin:

sudo apt install -y docker-ce docker-ce-cli containerd.io

Bu komut, Docker Engine, komut satırı araçları ve konteyner çalışma zamanını kurar.

Adım 7: Kurulum Doğrulaması

Kurulumun başarılı olup olmadığını doğrulamak için “hello-world” imajını çalıştırın:

sudo docker run hello-world

Bu komut, Docker’ın doğru çalıştığını test eder ve “Hello from Docker!” mesajını alırsanız, kurulum tamamlanmış demektir.

Avantajları:

• En güncel Docker sürümüne erişim.
• Gelişmiş güvenlik ve performans iyileştirmeleri.
• Resmi depo kullanımı sayesinde destek ve güncellemelerin sürekliliği.

Dezavantajları:

• Kurulum süreci biraz daha uzun ve detaylıdır.
• Ek bağımlılıkların kurulması gerekmektedir.

Yöntem 3: Snap Paketleri ile Kurulum

Snap paket yöneticisi, uygulamaları konteynerize edilmiş biçimde dağıtan ve güncelleyen modern bir sistemdir. Docker’ı Snap paketleri aracılığıyla kurmak, hızlı ve kolay bir alternatif sunar.

Adım 1: Docker Snap Paketinin Kurulumu

Snap üzerinden Docker kurulumunu gerçekleştirmek için terminalde aşağıdaki komutu çalıştırın:

sudo snap install docker

Bu komut, Docker’ı Snap deposundan indirerek kurulumunu yapar.

Adım 2: Kurulum Doğrulaması

Docker’ın doğru kurulduğunu kontrol etmek için “hello-world” imajını çalıştırın:

sudo docker run hello-world

Mesajı aldıysanız, kurulum başarılı demektir.

Avantajları:

• Snap paketleri sayesinde kolay kurulum ve otomatik güncellemeler.
• İzolasyon ve güvenlik açısından avantajlı bir yapı.

Dezavantajları:

• Snap paketlerinin performansı, doğrudan paket kurulumuna göre biraz farklılık gösterebilir.
• Bazı durumlarda snap tabanlı kurulum, sistem yapılandırmasına bağlı ek ayarlar gerektirebilir.

Docker Komutlarını Sudo Kullanmadan Çalıştırma (Opsiyonel)

Varsayılan olarak, Docker komutlarını çalıştırmak için sudo kullanmanız gerekmektedir. Ancak, her seferinde sudo yazmak yerine, kullanıcı hesabınızı Docker grubuna ekleyerek bu gerekliliği ortadan kaldırabilirsiniz.

Adım 1: Docker Grubunun Oluşturulması

Öncelikle, Docker grubunu oluşturun:

sudo groupadd docker

Eğer grup zaten mevcutsa, sistem bu konuda sizi bilgilendirecektir.

Adım 2: Kullanıcıyı Docker Grubuna Ekleme

Kullanıcı hesabınızı Docker grubuna eklemek için şu komutu kullanın:

Bu komut, mevcut kullanıcı hesabınızı Docker grubuna dahil eder.

Adım 3: Grup Üyeliğinin Etkinleştirilmesi

Değişikliklerin geçerli olabilmesi için oturumu kapatıp yeniden açmanız veya aşağıdaki komutu çalıştırmanız gerekmektedir:

newgrp docker

Adım 4: Doğrulama

Artık sudo kullanmadan Docker komutlarını çalıştırabilirsiniz. Aşağıdaki komutu deneyin:

docker run hello-world

Komutun başarılı bir şekilde çalıştığını görmek, ayarların doğru yapıldığını gösterir.

Karşılaşılabilecek Sorunlar ve Çözümleri

Docker kurulum sürecinde bazı yaygın sorunlarla karşılaşabilirsiniz. İşte bu sorunlar ve çözüm önerileri:

1. Paket Bağımlılık Hataları

Sorun: Kurulum sırasında “dependency not satisfied” gibi hata mesajları alabilirsiniz.
Çözüm: Sisteminizi güncellediğinizden emin olun:

sudo apt update && sudo apt upgrade -y

Ayrıca, eksik bağımlılıkları elle yükleyerek sorunu çözebilirsiniz.

2. Docker Servisinin Başlatılamaması

Sorun: Docker servisi başlatılamıyorsa, aşağıdaki komut ile logları kontrol edin:

sudo journalctl -u docker.service

Çözüm: Loglarda yer alan hata mesajlarına göre eksik veya yanlış yapılandırılmış ayarları düzeltin. Sisteminizin Docker’ın gereksinimlerini (çekirdek versiyonu vb.) karşıladığından emin olun.

3. Kullanıcı İzinleri ve Sudo Gerekliliği

Sorun: Docker komutlarını çalıştırırken “permission denied” hatası alıyorsanız, kullanıcı hesabınız Docker grubuna eklenmemiş olabilir.
Çözüm: Yukarıda anlatılan “Docker Komutlarını Sudo Kullanmadan Çalıştırma” bölümündeki adımları uygulayarak, kullanıcı izinlerini düzenleyin.

4. Snap Tabanlı Kurulumda Performans Sorunları

Sorun: Snap ile kurulum yapıldığında bazı kullanıcılar, konteyner performansında gecikme veya uyumsuzluk yaşamaktadır.
Çözüm: Performans sorunları yaşanıyorsa, resmi Docker deposundan kurulum yaparak daha güncel ve optimize edilmiş bir sürüme geçiş yapmayı düşünebilirsiniz.

Ek İpuçları ve Güvenlik Önerileri

Docker kurulumunu tamamladıktan sonra, aşağıdaki ipuçlarını takip ederek sisteminizi daha güvenli ve verimli bir hale getirebilirsiniz:

1. Güncellemeleri Sürekli Takip Edin

Docker ve Ubuntu için güvenlik güncellemeleri hayati öneme sahiptir. Düzenli olarak:

sudo apt update && sudo apt upgrade -y

komutunu çalıştırarak sisteminizi güncel tutun.

2. Docker İmajlarını Güvenilir Kaynaklardan İndirin

Her zaman resmi Docker Hub veya güvenilir kaynaklardan imaj indirerek, kötü amaçlı yazılımlardan korunabilirsiniz. İmaj imzalarını kontrol etmek de iyi bir uygulamadır.

3. Konteyner İzolasyonu ve Ağ Güvenliği

Docker konteynerleriniz arasında gereksiz bağlantıları kısıtlayarak, güvenlik duvarı ve ağ politikaları oluşturun. Bu, özellikle üretim ortamlarında kritik bir adımdır.

4. Loglama ve İzleme

Docker servislerini ve konteynerlerin performansını düzenli olarak izleyin. Log dosyalarını kontrol ederek, potansiyel güvenlik açıklarını veya performans düşüklüklerini erken aşamada tespit edebilirsiniz.

5. Yedekleme Stratejileri

Özellikle üretim ortamlarında, Docker imajlarınızı ve verilerinizi düzenli olarak yedekleyin. Böylece herhangi bir aksaklık durumunda veri kaybını önleyebilirsiniz.

Bu yazıda, Ubuntu 24.04 LTS üzerinde Docker kurulumunu üç farklı yöntemle ele aldık: Ubuntu’nun varsayılan depolarından, resmi Docker deposunu kullanarak ve Snap paketleri ile. Her yöntemin kendine özgü avantajları ve dezavantajları bulunuyor. Hangi yöntemi seçerseniz seçin, Docker sayesinde uygulamalarınızı izole, taşınabilir ve tutarlı bir şekilde çalıştırmanın avantajlarından yararlanabilirsiniz.

Özetle:

• Ubuntu Depoları: Hızlı ve basit kurulum; ancak en güncel sürüm garantisi yok.
• Resmi Docker Deposunu Kullanmak: En güncel ve güvenli Docker sürümüne erişim sağlar; daha fazla bağımlılık gerektirir.
• Snap Paketleri: Kolay kurulum ve otomatik güncellemeler sunar; performans farklılıkları gözlenebilir.
• Sudo Gerekliliğini Kaldırmak: Kullanıcıyı Docker grubuna ekleyerek, her komut öncesi sudo kullanma ihtiyacını ortadan kaldırabilirsiniz.

Docker’ın esnekliği, uygulama geliştirme süreçlerinizi kolaylaştırırken, sistem yöneticilerine de altyapı yönetiminde büyük avantajlar sunmaktadır. Docker konteynerlerinin yaygınlaşması ile birlikte, bu teknoloji gün geçtikçe daha da önem kazanıyor. Ubuntu 24.04 gibi modern işletim sistemleri ile uyumlu çalışan Docker, hem geliştiriciler hem de IT profesyonelleri için vazgeçilmez bir araç haline gelmiştir.

Docker kurulumunu başarıyla gerçekleştirdikten sonra, imajlarınızı oluşturmak, konteynerlerinizi yönetmek ve uygulamalarınızı ölçeklendirmek için Docker’ın sağladığı zengin komut setlerini keşfetmeye başlayabilirsiniz. İster küçük projeler, ister büyük ölçekli mikroservis mimarileri kuruyor olun, Docker size esnek ve güvenilir bir ortam sunacaktır.

Umarız bu rehber, Docker’ın Ubuntu 24.04 üzerinde nasıl kurulacağı konusunda kapsamlı bir bilgi sağlamıştır. Eğer herhangi bir sorunla karşılaşırsanız, topluluk forumları, Docker’ın resmi dokümantasyonu ve Ubuntu destek kanalları, ek yardım alabileceğiniz yerlerdir.

---

Ek Kaynaklar

Docker ve Ubuntu hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için bazı yararlı kaynaklar:

• Resmi Docker Dokümantasyonu: Docker’ın temel kavramları, komutları ve ileri düzey yapılandırmaları hakkında detaylı bilgi sunar.
• Ubuntu Resmi Belgeleri: Ubuntu’nun paket yönetimi, güncellemeler ve güvenlik konularında kapsamlı rehberler bulabilirsiniz.
• Topluluk Forumları ve Bloglar: Stack Overflow, Docker Community Forum gibi platformlar, karşılaştığınız sorunların çözümlerini tartışmak için ideal yerlerdir.

Daha fazla araştırma yaparak, Docker’ın sunduğu özellikleri derinlemesine öğrenebilir ve kendi projelerinizde en uygun yapılandırmaları oluşturabilirsiniz.

Umarım faydalı olmuştur 🙂

Docker Nasıl Kurulur?

Ubuntu’da Docker Kurulumu Nasıl Yapılır?

Docker Versiyonları Nasıl Güncellenir?

Docker Kurulum Sonrası Hata Mesajları Ne Anlama Gelir?

Docker Konteyner Nedir ve Nasıl Oluşturulur?

Docker ile Uygulama Nasıl Containerize Edilir?

Ubuntu 24.04’te Docker İmajları Nasıl Çalıştırılır?

Docker’ın Resmi Deposunu Eklemek Nasıl Yapılır?

Snap Paketleri ile Docker Kurulabilir mi?

Docker Komutlarını Sudo Kullanmadan Nasıl Çalıştırılır?

Docker’da Container Yönetimi Nasıl Yapılır?

Docker Network Ayarları Nasıl Konfigüre Edilir?

Docker Compose Nedir ve Nasıl Kullanılır?

Docker Volumes ile Veri Yönetimi Nasıl Sağlanır?

Docker Güvenliği Nasıl Sağlanır?

Docker ile Mikroservis Mimarisi Nasıl Kurulur?

Ubuntu’da Docker ile CI/CD Süreçleri Nasıl Yönetilir?

Docker Kurulumunda Karşılaşılan Sorunlar Nasıl Çözülür?

Docker Konteynerlerini İzlemek İçin Hangi Araçlar Kullanılır?

Docker’ın Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?